Financiële positie

 
Algemeen
Bij raadsbesluit van december 2024 is de nota reserves en voorzieningen 2025 vastgesteld. De nota reserves en voorzieningen 2025 bevat de uitwerking van de bepaling in artikel 16 van de "Verordening financieel beleid, beheer en organisatie gemeente Meierijstad". Met het vaststellen van deze nota heeft de raad de kaders (het beleid) vastgesteld voor de vorming van reserves en voorzieningen.
De bepalingen opgenomen in deze nota zijn van toepassing voor de begroting 2026.

Algemene reserve
In de algemene risicoreserve wordt jaarlijks tot en met 2026 een bedrag van € 3,5 miljoen gestort in verband met afbouw van de bestemmingsreserve kapitaallasten. Dit betreft dus een onttrekking uit de bestemmingsreserve kapitaallasten en een toevoeging aan de algemene risicoreserve.

De onttrekking aan de algemene reserve betreffen met name bestedingen uit het college werkprogramma, de begroting 2025 en 2026, de bestuursrapportages 2025, de jaarrekening 2024 en meerjarenraming 2026-2029.

Algemene risicoreserve
Dit is een buffer die in stand moet worden gehouden ten behoeve van het weerstandsvermogen van de gemeente Meierijstad.
Het gemeentelijk toezichtkader van de provincie staat het niet toe bestemmingsreserves te gebruiken ter afdekking van risico's.

Bestemmingsreserve dekking kapitaallasten
In verband met afbouw van de bestemmingsreserve kapitaallasten wordt jaarlijks een bedrag van
€ 3,5 miljoen onttrokken.
Daarnaast worden de afschrijvingslasten van diverse investeringen welke in het verleden zijn afgerond en waarvan de afschrijving nog loopt onttrokken aan deze reserve.

Bestemmingsreserve realisatie verlegging Rembrandtlaan
Bij het vaststellen van de jaarrekening 2018 is de voorziening Rembrandtlaan omgezet naar een bestemmingsreserve Rembrandtlaan. Invulling van het project waar deze middelen voor bedoeld zijn wordt uitgewerkt.

Bestemmingsreserve sociaal domein    
Het bestedingsplan van de reserve sociaal domein is opgebouwd uit diverse onderwerpen verband houdend met de gestelde doelen in het beleidskader sociaal domein.

Reserve opvang ontheemden
Opvangen mogelijke tekorten in de kosten opvang ontheemden inclusief uitvoering Spreidingswet (door mogelijk lagere rijksbijdragen) en ter dekking van aankopen ten behoeve van permanentere bewoning ontheemden.
Looptijd is 2024-2027 of zolang de opvang van ontheemden loopt. De Richtlijn Tijdelijke Bescherming loopt tot 4 maart 2O26. Financiering RTB +1

Bestemmingsreserve beschermd wonen
De doordecentralisatie van de middelen Beschermd Wonen wordt steeds uitgesteld. Vanaf het moment van doordecentralisatie krijgt elke gemeente voor een periode van 10 jaar, stapsgewijs een (toenemend) budget voor nieuwe cliënten Beschermd Wonen. Deze opbouw is gebaseerd op een landelijk gemiddelde instroom. Het is nog onduidelijk of dit landelijk gemiddelde past bij de werkelijke instroom in onze regio. Ook zien we de afgelopen jaren een toename van het aantal cliënten in Beschermd Wonen. Dit is voor iedere gemeente een financieel risico wanneer de instroom hoger is dan begroot in het lokale budget. Om dit risico de eerste vier jaar te beperken werken we in die jaren nog met een regionaal budget. Het regionaal budget bestaat uit het budget van de centrumgemeente plus de uitkering aan de lokale gemeenten voor de nieuwe cliënten. De regiogemeenten oormerken dit geld en een eventueel opgebouwde reserve. Vanwege de risico’s van de decentralisatie, de transformatie en de regionale afspraken en afhankelijkheid, is bij raadsbesluit van 4 november 2021 een bestemmingsreserve ingesteld. Zolang de doordecentralisatie nog niet heeft plaatsgevonden en vier jaar heeft gelopen, moet de reserve in ieder geval nog in stand blijven.

Voorzieningen
Er zijn diverse voorzieningen gevormd. Onder andere voor wethouder pensioenen en wachtgelden voormalig collegeleden. Ook voor dubieuze debiteuren en ter dekking voor mogelijke verliezen binnen de grondexploitatie. Voor het egaliseren van beheerskosten bestaan voorzieningen voor wegen, vastgoed en civieltechnische kunstwerken. Tenslotte zijn voor de egalisatie van de tarieven voor afvalstoffenheffingen en rioolafvoerrecht voorzieningen gevormd. De vermeerderingen in de diverse voorzieningen betreffen de jaarlijkse toevoegingen die in de begroting zijn opgenomen.
De verminderingen betreffen de investeringen die in de komende jaren ten laste komen van de daarvoor bestemde voorzieningen.

In onderstaande tabel is het verloop van de saldi van de reserves en voorzieningen weergegeven voor de jaren 2026 tot en met 2029.

TOELICHTING BESTEMMINGSRESERVE BESCHERMD WONEN EN MAATSCHAPPELIJKE OPVANG

Bestedingsplan
Voor lokale investeringen in beschermd wonen en maatschappelijke opvang zijn sinds 2022 lokale uitvoeringsmiddelen BW MO beschikbaar en sinds 2023 tussentijdse uitkeringen uit de regionale reserve BW MO. Deze middelen zijn lokaal beschikbaar voor het sociaal domein.

De lokale uitvoeringsmiddelen zijn een percentage van de integratie-uitkering beschermd wonen die de centrumgemeente ontvangt voor de regio. Lokale uitvoeringsmiddelen en tussentijdse uitkering uit de regionale reserve worden vastgesteld volgens de verdeelsleutel in de centrumregeling. Iedere gemeente is vrij om deze middelen naar eigen inzicht te besteden, maar de portefeuille-houders hebben in juli 2022 het ‘gentlemens agreement’ uitgesproken om deze middelen zoveel mogelijk voor de doelgroep binnen het sociaal domein te besteden.
De voeding van de reserve is eindig. De bestemmingsreserve wordt ingezet om invulling te geven aan de Toekomstvisie Meierijstad 2040. In 2025 is een bedrag beschikbaar van € 8.250.561

Inloop en dagbesteding in elke wijk
Gereserveerd bedrag: € 2.000.000
Looptijd: 2025 – 2028
Toelichting: Voor de periode van 2025 tot en met 2028 is een bedrag van € 500.000 euro per jaar gereserveerd voor het bekostigen van inloop- en dagbestedingsvoorzieningen in elke wijk en kern van Meierijstad.

Skaeve Huse
Gereserveerd bedrag: € 1.500.000
Looptijd: 2026-2030
Toelichting: In het regioplan Beschermd Wonen en Maatschappelijke Opvang is afgesproken dat gemeenten de mogelijkheden onderzoeken voor zogenaamde Skaeve Huse binnen de gemeentegrenzen. Skaeve huse zijn woningen voor inwoners die veel overlast veroorzaken als ze in een wijk wonen. Deze woningen worden aangeduid als: asowoningen, container-woningen, zorgwoningen, hufterwoningen, skaeve huse of een lokale benaming zoals Merwedehuusjes in Dordrecht. De personele inzet van gemeenten (RO, VTH) en van corporaties en van stichtingskosten (grondverwerving, woonunits, inrichting) kan (deels) financieel worden gecompenseerd vanuit de middelen BW MO.

Verslavings- en herstelvoorzieningen
Gereserveerd bedrag: € 755.000
Looptijd: 2026-2030
Toelichting: Bullshift is een specialistische inloopvoorzieningen voor inwoners met een verslaving of in herstel van een verslaving. Na een succesvolle pilotfase, is de wens om Bullshift te continueren in 2026. Het doel is om de kosten voor deze inloop deels te vergoeden middels persoonsgebonden budgetten van inwoners. Meierijstad en Maashorst gebruiken 2025 om gezamenlijk met een plan te komen om de financiering van Bullshift te kunnen continueren. Voor financiering van Bullshift is € 150.000 per jaar begroot.
Daarnaast zijn er verschillende twaalfstappengroepen actief in de gemeente. De filosofie van deze groepen zoals Alcoholics Anonymous en Cocaine Anonymous is dat zij geen actieve boekhouding mogen houden. Zij maken gebruik van giften, waardoor het organiseren van een ruimte soms lastig is. Als Meierijstad onderschrijven we het steunend effect van deze groepen en is er ruimte om groepen te ondersteunen in het huren van een ruimte voor een moment in de week in een van de inloopvoorzieningen in Meierijstad. Hiervoor is voor 2026 € 5.000 begroot.

Leergroepen GGZ
Gereserveerd bedrag: € 200.000
Looptijd: 2026 - 2029
Toelichting: GGZ Oost Brabant heeft een groepsaanbod ontwikkeld voor mensen met psychische problematiek. Er zijn verschillende leergroepen. Deze leergroepen zijn van grote meerwaarde voor mensen met psychische problematiek. De groepen helpen bij het omgaan met deze problematiek, bieden lotgenotencontact en helpen escalatie te voorkomen. De verwachting is dat door inzet van deze leergroepen de noodzaak voor inzet van individuele begeleiding op grond van WMO deels voorkomen kan worden. Voor een bedrag van € 40.000 kan één seizoen van de leergroepen gefinancierd worden (per leergroep varieert het aantal bijeenkomsten per seizoen tussen 8 en 12).

Zelfregiecentrum
Gereserveerd bedrag: € 200.000
Looptijd: 2026-2029
Toelichting: In 2025 wordt met subsidie van het Oranjefonds en met de inzet van IZA middelen een Zelfregiecentrum opgericht. Indien IZA middelen niet meer beschikbaar zijn is jaarlijks een bijdrage nodig van € 50.000. We geven met het ZRC een belangrijke vernieuwende impuls aan lokale structuren waarmee we aansluiten bij de doelstelling van genoemde budgetten. Een ZRC kan van grote betekenis zijn voor onze inwoners met een vorm van psychosociale kwetsbaarheid en is een grote aanvulling op ons ondersteuningsaanbod. Het draagt bij aan zelfregie en daarmee aan het voorkomen van (escalatie) van problematiek en aan het voorkomen van intensieve zorg. Hiermee zetten we een belangrijke stap in de transformatie van zorg.

Het Verkennend gesprek
Gereserveerd bedrag: € 200.000
Looptijd: 2026-2029
Toelichting: Om de wachtlijsten binnen de GGZ te verkorten en inwoners snel naar de juiste en zo licht mogelijke zorg te kunnen verwijzen gaan we starten met Het verkennend gesprek. Door gezamenlijke screening van GGZ aanbieders en welzijn organiseren we de juiste zorg op de juiste plek. Als de lokale IZA SPUK middelen beschikbaar blijven wordt deze interventie hieruit gefinancierd. Het gaat jaarlijks om een bedrag van € 50.000.

BIG 5
Gereserveerd bedrag: € 1.000.000
Looptijd: 2026-2029
Toelichting: De Big 5 (support, wonen, school en werk, inkomen en welzijn) is een visie en werkwijze die jongeren die opgroeien in kwetsbare omstandigheden, helpt bij het creëren van een stevige basis waarop zij hun leven en toekomst verder vorm kunnen geven. Zodat ook deze jongeren de grootste kans hebben om zichzelf te ontwikkelen naar de beste versie van zichzelf. In bijna 25 jaar tijd is het jeugdzorg gebruik spectaculair gegroeid. De kwaliteit en capaciteit van de jeugdzorg staat al decennialang onder druk en echte oplossingen zijn nog niet gevonden. Big 5 moet bijdragen aan het bestrijden van deze trend.

Normalisering jeugdhulp
Gereserveerd bedrag: € 600.000
Looptijd: 2026-2029
Toelichting: In de Toekomstvisie hebben we stevige ambities opgenomen om het aantal kinderen met Jeugdhulp fors terug te dringen. We willen uitvoering geven aan de Landelijke Hervormingsagenda Jeugd  en aan het normaliseren. De normalisering sluit aan bij de uitgangspunten van de Jeugdwet (2015) en de Landelijke Hervormingsagenda Jeugd, waarin gemeenten verantwoordelijk zijn gemaakt voor de jeugdhulp, met de opdracht om preventie, eigen kracht en participatie te bevorderen.

Versterken uitvoering Sociaal Domein
Gereserveerd bedrag: € 1.000.000
Looptijd: 2026-2029
Toelichting: Voor het in stand houden van de kwaliteit van toegang wordt een bedrag gereserveerd voor het versterken en onderhouden van de uitvoering sociaal domein. Dit bedrag komt ten goede aan de inzet van personeel in de uitvoering in de verschillende teams van de gemeente Meierijstad. Daarnaast wordt ingezet op het verbeteren van de samenwerking tussen de teams, het verder professionaliseren van medewerkers en het ontwikkelen van efficiëntere werkprocessen. Hiermee willen we inspelen op de toenemende en complexere ondersteuningsvragen van inwoners en tegelijkertijd zorgen voor een toekomstbestendige en wendbare organisatie.

Preventie en innovatie
Gereserveerd bedrag: € 600.000
Looptijd: 2026-2029
Toelichting: Er wordt een bedrag gereserveerd om in te kunnen spelen op landelijke of lokale ontwikkelingen. Projecten dienen bij te dragen aan de ontwikkelopgaven in het sociaal domein.

Financieel overzicht